Często zadajemy sobie pytanie, czy tempo metabolizmu jest dziedziczone, czy jednak bardziej zależy od trybu życia i czy w związku z tym możemy na niego wpływać.
Co wpływa na tempo metabolizmu?
Metabolizm, czyli poziom przemian energetycznych w organizmie zależny jest od kilku czynników. Najważniejsze z nich to wzrost i masa ciała, wiek, płeć, termogeneza i aktywność fizyczna. Termogeneza jest bardzo ciekawym pojęciem, który ma bezpośrednie przełożenie na metabolizm. Jest to zespół procesów fizjologicznych i metabolicznych oraz reakcji behawioralnych, których celem jest wytworzenie ciepła dla utrzymania stałej temperatury ciała.
Możemy wyróżnić kilka rodzajów termogenezy:
– związaną z ćwiczeniami fizycznymi;
– niezwiązaną z ćwiczeniami fizycznymi;
– indukowaną dietą.
Podobnie, jak termogeneza także metabolizm zależy od tych trzech aspektów. Trudno zgodzić się z twierdzeniem, że metabolizm jest dziedziczony. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że w 50% zależy od wzrostu i wagi, to można częściowo uznać, że przekazywany jest również z genami.
Wszyscy zwalniamy!
Razem z wiekiem metabolizm maleje. Jego najwyższy poziom obserwowany jest u niemowląt do pierwszego roku życia. U osób dorosłych po 21 roku życia spada, średnio o 2% na każde 10 lat. Kobiety w odróżnieniu od mężczyzn mają zazwyczaj mniejsze o 7% tempo przemian metabolicznych, co uwarunkowane jest większą ilością tłuszczu w ich organizmie. Podobne zależności można odnieść do porównania osoby trenującej i nie uprawiającej sportu. Sportowiec o silnie umięśnionej atletycznej budowie, ze względu na wysoką beztłuszczową masę ciała, może mieć metabolizm wyższy nawet o 6% niż osoba o podobnym wzroście i masie, która wykazuje znikomy poziom aktywności fizycznej. Obniżanie się metabolizmu z wiekiem zależy w duży stopniu od stanu zdrowia i kondycji fizycznej.
Utrzymuj tempo!
Czynniki, które w największym stopniu wpływają na utrzymanie metabolizmu, to ruch i aktywny tryb życia. Ważnym elementem jest również regularne spożywanie 4-5 posiłków dziennie o stałych porach, i dostarczanie ok. 2-2,5 l wody mineralnej dziennie.