Wielu z nas w czasie przesilenia wiosennego , przy nagłych zmianach temperatur, ulega zakażeniom bakteryjnym lub wirusowym. Dlatego właśnie teraz warto zadbać o odpowiedni poziom selenu w organizmie, bo jest to jeden nielicznych pierwiastków o udowodnionym działaniu przeciwbakteryjnym i wirusowym a nie jest to jedyna jego zaleta!
Dlaczego selen jest tak ważny?
Selen chroni nasz układ odpornościowy, broniąc nas przed bakteriami i wirusami, w tym opryszczki i półpaśca. Wykazuje też działanie przeciwzapalne, dlatego wspomaga leczenie takich przewlekłych schorzeń, jak reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń. Ma on dobroczynny wpływ na naczynia krwionośne i chroni przed miażdżycą. Pierwiastek ten aktywuje czynniki przeciwnowotworowe, zapobiega chorobom układu sercowo-naczyniowego, wykazuje działania antyproliferacyjne i przeciwzapalne. Zapobiega zaćmie oraz zwyrodnieniu plamki żółtej. Stymuluje również układ odpornościowy oraz zapobiega szkodliwemu gromadzeniu się metali ciężkich i niektórych związków toksycznych. Do niedoborów tego mikroelementu dochodzi głównie z powodu błędów żywieniowych, ale także w przypadku zaburzenia jego transportu w organizmie. Dla człowieka podstawowym źródłem tego mikroelementu jest woda pitna oraz żywność pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Dużą jego ilość zawierają między innymi produkty zbożowe, ryby morskie, podroby, jaja, drożdże, grzyby, pomidory, szparagi, orzechy oraz kalarepa. Mimo, że więcej selenu występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, to najlepszym jego źródłem są drożdże, pszenica i inne produkty roślinne ze względu na wyższą aktywność biologiczną. Zawartość selenu w produktach spożywczych zależy również od rodzaju obróbki kulinarnej. Gotowanie i smażenie potraw oraz wypiek chleba może powodować straty selenu. Straty te mogą wynosić nawet do kilkudziesięciu procent. Przemysłowe mielenie ziaren zbóż także zmniejsza zawartość tego pierwiastka o 10-30%. Ile zatem potrzebujemy selenu? Według norm i zaleceń żywieniowych dla ludności Polski wystarczy jeśli spożyjemy 55 g na dzień.
Jak działa selen?
Istotny wpływ selenu na organizm człowieka wynika z faktu, że wchodzi on w skład ponad 20 enzymów, uczestniczących przede wszystkim w przemianach oksydacyjnych. Dzięki temu chroni nasz organizm przed działaniem wolnych rodników, które mogą być jedną z przyczyn powstawania nowotworów. Pośrednio uczestniczy on również w przemianach kwasów tłuszczowych oraz wpływa na syntezę hormonów tarczycy. Odgrywa ponadto istotną rolę w syntezie DNA i RNA (nasz materiał genetyczny). Poprzez wspólne działanie z witaminą E opóźnia starzenie komórek i tkanek oraz pomaga w utrzymaniu ich elastyczności.
Selen – kobiecy pierwiastek
Selen jest szczególnie korzystny dla kobiet w okresie menopauzy, ponieważ łagodzi uderzenia gorąca i inne związane z nią dolegliwości.
Niektóre badania wykazały, że niedobory tego pierwiastka u ludzi związane są z powikłaniami ciąży, poronieniem oraz przedwczesnym porodem. Dlatego też, zarówno w czasie ciąży jak i karmienia piersią suplementacja selenem, przy niedoborowej diecie, jest nieodzowna dla prawidłowego funkcjonowania systemu antyoksydacyjnego przyszłej matki i jej potomstwa.
Zdrowi rodzice – zdrowe dzieci
Niski poziom selenu w surowicy krwi już we wczesnym stadium ciąży prognozuje niską masę urodzeniową dziecka. Potomstwo kobiet z niedoborami witamin i minerałów, w tym i selenu, w czasie ciąży posiada niskie ich zapasy i jest bardziej podatne na schorzenia związane z niedostateczną podażą tych składników. Urozmaicona dieta ze zwiększoną zawartością selenu zalecana jest przede wszystkim mężczyznom, gdyż potrzebują oni więcej tego pierwiastka w organach reprodukcyjnych aniżeli kobiety. Pierwiastek ten występuje w dużych ilościach w ejakulacie i odgrywa istotną rolę w utrzymaniu sprawności seksualnej. Wynika to z udziału enzymu zawierającego selen w ochronie plemników przed działaniem wolnych rodników, których nadmiar może powodować zmniejszenie lub całkowitą utratę ich ruchliwości co równa się bezpłodności.
Co za dużo, to niezdrowo!
Mimo że selen jest uznany za pierwiastek niezbędny, jego nadmiar może być toksyczny. Toksyczna dawka selenu wynosi 700g/ dobę. Nadmiar selenu w organizmie objawia się łamliwością i wypadaniem włosów oraz brwi. Dochodzi do zaburzeń działania przewodu pokarmowego, zaostrzenia zmian stawowych. Można zaobserwować również wysypkę na skórze, nieprzyjemny, czosnkowy zapach z ust, metaliczny smak w ustach, zmiany nastroju. Dlatego najbezpieczniejszą formą dostarczania selenu do naszego organizmu jest po prostu naturalna, urozmaicona żywność.