Otyłość u dorosłych i dzieci stanowi plagę dzisiejszych czasów.
Dane na temat choroby w Wielkiej Brytanii i USA.
Otyłość już w drugiej połowie minionego stulecia stała się wielkim problemem dla służby zdrowia. Udowodniono, że ma wielki wpływ na powstawanie chorób układu sitowonaczyniowego. W ostatnich latach ilość osób z nadwagą gwałtownie wzrosła we wszystkich krajach. Dziś na całym świecie ponad 250 mln choruje na otyłość. W Wielkiej Brytanii otyłość stwierdzono u 20-25% dorosłych osób , gdzie ich wskaźnik BMI przekracza 30 kg/m2. W ciągu ostatnich lat zaobserwowano 2-3-krotny wzrost nadwagi u młodzieży; BMI ich wynosiło w granicach 25,0-29,0 g/m2.
Jednak dane z Wielkiej Brytanii to nic w porównaniu z wynikami badań w USA. W latach 1968-1970 na nadwagę cierpiało 28,4% mieszkańców tego kraju w wieku 25-74 lat. Po upływie ponad 30lat liczba chorych zwiększyła się o prawie 1/3 i wynosi teraz 39%. Statystyki są przerażające; liczba dzieci z nadwagą w wieku 6-11 lat wzrosła do 54%. Przeciętny Amerykanin poczynając od 25 roku życia, co rok podnosi swoja masę ciała o 1 funt (tj.409,5 g), co w wieku 60 lat daje ok 35 zbytecznych funtów .Cztery lata po opublikowaniu tych danych sytuacja związana z otyłością jeszcze bardziej się pogorszyła. Okazało się, że 2/3 Amerykanów ma nadmiar ciała i prawie 1/3 cierpi na otyłość (BMI większe niż 30 g/m2).
Czynniki, które mają wpływ na otyłość:
* czynniki genetyczne
Mogą odgrywać ważną rolę w powstaniu otyłości lub zwiększać podatność na jej rozwój. Geny kodują molekularne składniki uczestniczące w fizjologicznym procesie regulacji masy ciała. U większości ludzi o skłonności do otyłości decydują prawdopodobnie mutacje wielu genów. Mutacje mogą dotyczyć genów związanych z regulacją pobierania energii z pożywieniem, poziomem podstawowej przemiany materii, dojrzewaniem komórek tkanki tłuszczowej, aktywnością enzymów odpowiedzialnych za gospodarkę tłuszczową i węglowodanową. Za genetycznym uwarunkowaniem otyłości przemawia również fakt, że jest ona dwukrotnie częstsza u bliźniąt jednojajowych niż u rodzeństwa nie będących bliźniętami.
* czynniki biologiczne
Otyłość może być wystepować na tle chorobowym, ale zdarza sie to rzadko. Przyczyną wzrostu masy ciała jest nadmiar energii pobranej z pożywienia w stosunku do jej wydatkowania.
*czynniki farmakologiczne
Do leków, których przyjmowanie może prowadzić do zwiększenia masy ciała należą leki przeciwdepresyjne, leki przeciwlękowe, leki psychotropowe, przeciwpadaczkowe i insulina.
Metody oznaczania ilości tkanki tłuszczowej:
Dokładne, stosowane w badaniach naukowych metody oznaczania ilości tkanki tłuszczowej organizmu to:
- bioimpendancja elektryczna,
- podwójna absorpcjometria,
- tomografia komputerowa,
- jądrowy rezonans magnetyczny,
- metody sonograficzne USG,
- metody izotopowe.
W praktyce stosuje się prostsze metody przybliżone:
- pomiar masy ciała (wagi ciała) i obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI),
- wskaźnik WHR (waist-hip ratio),
- pomiar grubości fałdu skórnego.
Inne metody pomiaru prawidłowej masy ciała
Rzeczywista masa ciała jest obecnie najczęściej klasyfikowana i mierzona za pomocą wskaźnika masy ciała (BODY MASS INDEKS- BMI), który jest ilorazem masy ciała wyrażonej w kilogramach i wzrostu wyrażonego w metrach podniesionego do kwadratu.
BMI nie jest dobrym wskaźnikiem do oceny masy ciała u kobiet w ciąży, rosnących dzieci, osób w starszym wieku, u których niejednokrotnie trudno dokonać dokładnych pomiarów wzrostu oraz sportowców o rozbudowanej tkance mięśniowej.
Klasyfikacja masy ciała ze względu na BMI według WHO
BMI (kg/m2)
Poniżej 20 Niedowaga
20, 0 – 24,9 Norma
25,0 – 29,9 Nadwaga
30,0 – 34,9 Otyłość średniego stopnia
35,0 – 39,9 Otyłość znacznego stopnia
Powyżej 40 Otyłość bardzo znacznego stopnia
Autor: dorota4513